Tình hình xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam sang Trung Quốc

Xuất khẩu sang Trung Quốc tại Việt Nam luôn là mối quan tâm lớn của doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường liên tục biến động như hiện nay. Những thay đổi trong chính sách thương mại, yêu cầu chất lượng ngày càng khắt khe và sức ép cạnh tranh đòi hỏi doanh nghiệp Việt phải liên tục thích ứng và đổi mới. Vậy xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc đang gặp những thách thức và cơ hội nào? Kim ngạch xuất khẩu sang Trung Quốc biến động ra sao? Cùng Yến China Logistics tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Giới thiệu về tình hình xuất khẩu Việt Nam sang Trung Quốc

Từ lâu, Trung Quốc luôn là đối tác kinh tế, thương mại hàng đầu của Việt Nam, giữ vị trí quan trọng trong chiến lược xuất khẩu của quốc gia. Đây không chỉ là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam mà còn là đối tác thương mại đầu tiên mà nước ta thiết lập quy mô trên 200 tỷ USD. Ở chiều ngược lại, Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ 4 của Trung Quốc trên toàn thế giới và dẫn đầu trong khối ASEAN. Sự tăng trưởng mạnh mẽ của tình hình xuất khẩu sang Trung Quốc tại Việt Nam đã đóng góp tích cực vào mức tăng trưởng 15,4% của ngoại thương và gần 7,1% của nền kinh tế Việt Nam trong năm 2024.

Thực trạng xuất khẩu hàng sang Trung Quốc tại thị trường Việt Nam

Kim ngạch xuất khẩu Việt Nam sang Trung Quốc

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, năm 2024, kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Trung Quốc đạt mức kỷ lục 205,2 tỷ USD – tăng 33,3 tỷ USD so với năm 2023. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc đạt 61,2 tỷ USD, giảm nhẹ khoảng 100 triệu USD so với năm trước.

Mặc dù kim ngạch xuất khẩu sang Trung Quốc giảm nhẹ nhưng đây vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm 26% tổng kim ngạch thương mại hai chiều. Những năm gần đây, hoạt động xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc vẫn duy trì đà tăng trưởng nhờ các thỏa thuận hợp tác song phương và hiệp định thương mại đa phương. Dự báo năm 2025, các giao dịch thương mại Việt Nam – Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh, mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt trong việc mở rộng thị trường và đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu.

Xem thêm: Dịch vụ vận chuyển hàng hóa từ Việt Nam sang Trung Quốc Nhanh Chóng

Sự thay đổi về kim ngạch xuất khẩu hàng đi Trung Quốc trong những năm gần đây

Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sang Trung Quốc

Hiện tại, thị trường Việt Nam đang khẳng định vị thế quan trọng trong chuỗi cung ứng hàng hóa sang Trung Quốc, đặc biệt là các mặt hàng chủ lực như dệt may, giày dép, điện tử, nông sản và thủy sản. Trong đó, điện thoại và linh kiện là nhóm hàng dẫn đầu với kim ngạch đạt 10,86 tỷ USD. Nông sản tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng mạnh, đặc biệt là rau quả với kim ngạch xuất khẩu hàng Trung Quốc đạt 3,79 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm 2024, chiếm 67% tổng xuất khẩu nhóm hàng này. 

Đặc biệt, Việt Nam đã vươn lên trở thành nhà cung cấp chuối lớn nhất cho Trung Quốc với thị phần tăng từ 31,33% lên 40,71% trong 8 tháng đầu năm 2024, vượt qua Philippines. Thủy sản Việt Nam cũng chiếm vị trí quan trọng tại thị trường Trung Quốc và Hồng Kông đạt 1,33 tỷ USD, chiếm 18% tỷ trọng xuất khẩu thủy sản. Ngoài ra, trong lĩnh vực cá thịt trắng, Việt Nam đứng thứ 2 về cung cấp cá tra cho Trung Quốc, với kim ngạch gần 3 tỷ USD, chiếm 11% tổng nhập khẩu cá thịt trắng của nước này.

Những mặt hàng Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc

Đối thủ cạnh tranh và cơ hội cho hàng Việt Nam tại thị trường Trung Quốc

Hiện tại, xuất khẩu hàng Việt Nam sang Trung Quốc đang đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ lớn như Đài Bắc Trung Hoa, Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Nhật Bản và các quốc gia ASEAN như Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Lào, Myanmar và Philippines. Các nước này đều có thế mạnh về công nghệ, chất lượng sản phẩm và mạng lưới phân phối rộng khắp, tạo áp lực lớn lên hàng hóa Việt Nam.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn có nhiều cơ hội để tăng thị phần tại thị trường Trung Quốc nhờ lợi thế về giá cả cạnh tranh, chất lượng sản phẩm được cải thiện và sự đa dạng hóa mặt hàng. Đặc biệt, các sản phẩm nông sản, thủy sản và dệt may của Việt Nam đang được ưa chuộng nhờ đáp ứng được tiêu chuẩn và nhu cầu của người tiêu dùng Trung Quốc.

Xem thêm: Chi tiết quy trình và thủ tục xuất khẩu hàng hóa đi Trung Quốc

Những đối thủ cạnh tranh xuất khẩu hàng Trung Quốc với Việt Nam

Xu hướng xuất khẩu chính ngạch và tiểu ngạch hiện nay

Vài năm trở lại đây, xu hướng xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc tại Việt Nam đang có sự dịch chuyển mạnh mẽ từ tiểu ngạch sang chính ngạch nhằm đảm bảo tính bền vững và giảm thiểu rủi ro. Nếu xuất khẩu chính ngạch hàng Trung Quốc đảm bảo tính ổn định, minh bạch và tuân thủ các quy định quốc tế thì xuất khẩu tiểu ngạch lại tồn tại nhiều rủi ro như chất lượng không đồng đều, giá cả bất ổn và tình trạng ùn ứ tại cửa khẩu. Để hướng tới sự phát triển bền vững, Việt Nam đang tập trung nâng cấp hạ tầng thương mại biên giới và thúc đẩy xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.

Theo Nghị định số 122/2024/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/01/2030, hàng hóa xuất khẩu sang Trung Quốc sẽ chỉ được thông quan tại các cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu chính hoặc lối mở biên giới đã được nâng cấp. Điều này đồng nghĩa với việc xuất khẩu tiểu ngạch sẽ chấm dứt, tạo điều kiện thuận lợi cho việc kiểm soát chất lượng và nguồn gốc hàng hóa. Đây là bước đi cần thiết để nâng cao uy tín và giá trị hàng hóa Việt Nam trên thị trường Trung Quốc, đồng thời tận dụng lợi thế về vị trí địa lý và chi phí Logistics thấp để cạnh tranh hiệu quả hơn.

Xem thêm: 

• Dịch vụ nhập khẩu Trung Quốc chính ngạch về Việt Nam – Yến China Logistics
• Dịch vụ nhập hàng tiểu ngạch từ Trung Quốc về Việt Nam uy tín, giá rẻ

Xu hướng chuyển dịch từ xuất khẩu hàng Trung Quốc tiểu ngạch sang chính ngạch

Các hiệp định thương mại và cơ hội tăng trưởng xuất khẩu

Như đã đề cập, các hiệp định thương mại song phương và đa phương giữa Việt Nam và Trung Quốc đã mở ra nhiều cơ hội lớn cho xuất khẩu hàng hóa. Dưới đây là một số hiệp định tiêu biểu và cơ hội tăng trưởng mà chúng mang lại:

Hiệp định thương mại song phương và đa phương: ACFTA, FTA Việt – Trung

Trong những năm qua, Việt Nam và Trung Quốc đã ký kết nhiều hiệp định thương mại song phương và đa phương, tạo nền tảng vững chắc cho hợp tác kinh tế giữa hai nước. Trong đó, đáng chú ý là các hiệp định như Hiệp định Thương mại biên giới Việt – Trung, Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN – Trung Quốc (ACFTA), Hiệp Định Việt Nam – Trung Hoa về đảm bảo chất lượng hàng hóa xuất nhập khẩu và công nhận lẫn nhau, Hiệp định thương mại tự do (FTA) Việt Nam và Trung Quốc,…. Các hiệp định này không chỉ giảm thuế nhập khẩu mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu chính ngạch, thúc đẩy phát triển sản phẩm và gia tăng giá trị hàng hóa.

Hiệp định thương mại là đòn bẩy giúp hàng Việt Nam mở rộng thị trường Trung Quốc

Các chính sách thuế ưu đãi, tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa

Theo cam kết trong ACFTA, Trung Quốc đã giảm thuế cho hơn 8.000 mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam, bao gồm nông sản, trái cây tươi và hàng dệt may. Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) mẫu E và RCEP đã giúp hàng hóa Việt Nam tận dụng tối đa ưu đãi thuế với tổng kim ngạch xuất khẩu hàng sang Trung Quốc đạt 19,4 tỷ USD năm 2023. Đặc biệt, việc ký kết hai Nghị định thư về kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm đối với sầu riêng đông lạnh và dừa tươi xuất khẩu sang Trung Quốc (có hiệu lực từ 19/8/2024) sẽ mở ra cơ hội tăng trưởng mạnh mẽ cho hai mặt hàng này trong quý cuối năm.

Thách thức và giải pháp nâng cao chất lượng hàng hóa xuất khẩu

Hiện tại, Chính phủ Trung Quốc đang siết chặt các quy định về nhập khẩu hàng hóa, đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn chất lượng, kiểm dịch, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc. Đây vừa là thách thức vừa là cơ hội để thị trường Việt Nam nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu của một “thị trường khó tính” như Trung Quốc.

Để vượt qua thách thức trên, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động cải thiện quy trình sản xuất, áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế và đầu tư vào công nghệ truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, doanh nghiệp nước ta cần hợp tác chặt chẽ với các cơ quan quản lý để đăng ký vùng trồng, cơ sở đóng gói và tuân thủ quy định nhập khẩu của Trung Quốc. Chỉ khi đáp ứng được các tiêu chuẩn này, hàng hóa Việt Nam mới có thể cạnh tranh bền vững và mở rộng thị phần tại thị trường Trung Quốc.

Xem thêm: Dịch vụ vận chuyển hàng hóa đi Quảng Châu – Trung Quốc giá rẻ, uy tín

Nâng cao chất lượng hàng xuất khẩu để đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của thị trường Trung Quốc

Dự báo triển vọng xuất khẩu Việt Nam sang Trung Quốc

Theo đánh giá của Bộ Công Thương, xuất khẩu Việt Nam sang Trung Quốc vẫn còn nhiều dư địa phát triển. Dự báo kim ngạch xuất khẩu sang Trung Quốc năm 2025 và các năm tiếp theo được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh, nhờ việc nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường này. Việc đầu tư vào hạ tầng Logistics và cải tiến quy trình sản xuất sẽ giúp hàng hóa Việt Nam cạnh tranh hiệu quả hơn, đặc biệt là trong các ngành nông sản, thủy sản và điện tử.

Xuất khẩu Việt Nam sang Trung Quốc trong tương lai có xu hướng tăng trưởng mạnh

Nhìn chung, hoạt động xuất khẩu sang Trung Quốc đã và đang mở ra nhiều cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam. Hy vọng với những thông tin trên, doanh nghiệp Việt Nam sẽ có định hướng rõ ràng hơn để phát triển ngách kinh doanh bền vững hơn. Nếu quý khách quan tâm đến dịch vụ ủy thác xuất nhập khẩu hàng Trung Quốc, hãy LIÊN HỆ NGAY với Yến China để được tư vấn và hỗ trợ giải pháp xuất khẩu hiệu quả nhất.

Yến China chuyên cung cấp dịch vụ xuất nhập khẩu chất lượng tối ưu hóa quy trình giao thương