Vận đơn là gì? Vai trò và ý nghĩa của vận đơn trong xuất nhập khẩu

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, vận đơn đóng vai trò vô cùng quan trọng và được ví như “chìa khóa” mở ra cánh cửa thương mại quốc tế. Nó không chỉ là chứng từ ghi nhận giao dịch vận chuyển hàng hóa, mà còn là văn bản pháp lý có giá trị ràng buộc giữa các bên liên quan. Trong bài viết này, Yến China sẽ cùng bạn đi sâu tìm hiểu về Bill of Lading là gì, bao gồm khái niệm, vai trò và các loại vận đơn phổ biến được sử dụng trong xuất nhập khẩu năm 2024.

Bill of Lading là gì?

Bill of Lading (B/L), hay còn gọi là vận đơn, do hãng vận chuyển (như hãng tàu hoặc hãng hàng không) phát hành. Chứng từ này xác nhận rằng hàng hóa đã được nhận và cam kết vận chuyển đến địa điểm đích theo thỏa thuận.

Không chỉ là chứng từ sở hữu hàng hóa, Bill of Lading còn đóng vai trò như hợp đồng vận chuyển giữa người gửi hàng, người vận chuyển và người nhận hàng. Với đầy đủ thông tin chi tiết về lô hàng, vận đơn hỗ trợ hiệu quả trong việc quản lý và lưu thông hàng hóa trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bill of Lading (Vận đơn) là chứng từ do người vận chuyển phát hành cho người gửi hàng

Vai trò chính của Bill of Lading trong xuất nhập khẩu hàng hóa

Sau khi tìm hiểu “Bill of Lading là gì?”, ta có thể thấy rằng vận đơn được ví như “chìa khóa” mở ra cánh cửa thương mại quốc tế, với các vai trò chính như:

• Chứng từ sở hữu hàng hóa: Xác định quyền sở hữu hợp pháp của người giữ vận đơn.
• Hợp đồng vận chuyển: Ghi nhận trách nhiệm của các bên liên quan.
• Chứng từ thanh toán: Sử dụng trong giao dịch tài chính quốc tế.
• Cơ sở bảo hiểm: Làm căn cứ để yêu cầu bồi thường khi xảy ra tổn thất hàng hóa.

Các loại Bill of Lading 2024 trong xuất nhập khẩu được quy định thế nào?

Sau khi hiểu vận đơn là gì, bạn cần biết các loại vận đơn phổ biến trong xuất nhập khẩu. Dưới đây là các phân loại vận đơn theo từng tiêu chí quan trọng năm 2024:

Theo tình trạng hàng hoá

Theo tình trạng hàng hóa, Bill of Lading được chia thành:

• Vận đơn hoàn hảo (Clean B/L): Hàng hóa không có khiếm khuyết.
• Vận đơn không hoàn hảo (Unclean/Claused/Dirty B/L): Có ghi chú về hư hỏng hoặc thiếu hụt.

Vận đơn (Bill of Lading) hoàn hảo

Theo khả năng chuyển nhượng

Có nhiều cách phân loại vận đơn, nhưng phổ biến nhất khi tìm hiểu “Bill of Lading là gì” thường sẽ dựa vào cách thức xác định người nhận hàng:

• Bill of Lading đích danh (Straight B/L): Chỉ người nhận ghi trên vận đơn mới được nhận hàng.
• Vận đơn vô danh (Bearer B/L): Có thể chuyển nhượng bằng cách ký hậu.
• Vận đơn theo lệnh (Order B/L): Ai cầm vận đơn gốc sẽ có quyền nhận hàng.

Theo tình trạng hàng hóa trên tàu

Dựa trên tình trạng hàng hóa trong quá trình vận chuyển, vận đơn được chia thành các loại sau:

• Vận đơn đã xếp hàng (Shipped on Board B/L): Xác nhận hàng hóa đã được xếp lên tàu, chứng minh người gửi đã hoàn thành trách nhiệm giao hàng.
• Bill of Lading nhận hàng để xếp (Received for Shipment B/L): Xác nhận hàng đã được nhận nhưng chưa xếp lên tàu, thường dùng khi hàng còn tại kho hoặc chờ xếp.

Vận đơn đã xếp hàng

Theo phương thức vận chuyển

Trong quá trình tìm hiểu Bill of Lading là gì, vận đơn được phân loại theo phương thức vận chuyển hàng hóa, bao gồm:

• Vận đơn đường biển: Sử dụng trong vận tải đường biển, phù hợp cho các lô hàng lớn và vận chuyển quốc tế.
• Vận đơn đường hàng không: Áp dụng cho hàng hóa vận chuyển nhanh qua đường hàng không.
• Vận đơn đa phương thức: Dùng khi hàng hóa được vận chuyển qua nhiều phương thức khác nhau, như kết hợp đường biển và đường bộ.

Theo khả năng lưu thông

Dựa vào khả năng chuyển nhượng, Bill of Lading được phân thành các loại sau:

• Vận đơn đích danh (Straight B/L): Chỉ người nhận ghi trên vận đơn mới được nhận hàng, không thể chuyển nhượng.
• Vận đơn theo lệnh (Order B/L): Có thể chuyển nhượng bằng cách ký hậu, người giữ vận đơn có quyền nhận hàng.
• Vận đơn vô danh (Bearer B/L): Không ghi tên người nhận, ai cầm vận đơn sẽ có quyền nhận hàng.

Vận đơn đích danh

Theo đặc điểm của hành trình vận chuyển

Theo hành trình vận chuyển, Bill of Lading được chia thành các loại sau:

• Vận đơn chở suốt (Through B/L): Sử dụng cho hành trình qua nhiều chặng hoặc phương tiện, chỉ cần một vận đơn duy nhất.
• Vận đơn liên vận (Multimodal/Combined Transport B/L): Áp dụng khi hàng hóa được vận chuyển bằng nhiều phương thức như tàu biển, đường sắt hoặc đường bộ.

Vận đơn chở suốt

Một số loại Bill of Lading đặc biệt khác

Bên cạnh các loại vận đơn thông thường, còn có một số vận đơn đặc biệt phục vụ cho các nhu cầu cụ thể:

• Vận đơn bảo hiểm (Insurance B/L): Kèm theo bảo hiểm hàng hóa, bảo đảm quyền lợi của người gửi hàng trong trường hợp có tổn thất.
• Vận đơn điện tử (e-B/L): Được phát hành và lưu trữ dưới dạng điện tử, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời tăng tính bảo mật và tiện lợi trong giao dịch.
• Vận đơn hàng hóa nguy hiểm (Dangerous Goods B/L): Sử dụng cho hàng hóa nguy hiểm, bao gồm các ghi chú đặc biệt về việc xử lý và vận chuyển an toàn.

Vận đơn bảo hiểm

Chức năng và tác dụng của vận đơn là gì?

Vận đơn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động xuất nhập khẩu. Vượt ra khỏi vai trò là “chứng từ sở hữu hàng hóa”, vận đơn còn mang nhiều chức năng và tác dụng thiết yếu, góp phần thúc đẩy lưu thông hàng hóa và tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch thương mại quốc tế. 

Chức năng của Bill of lading là gì? 

Vận đơn (Bill of Lading – B/L) được ví như trung tâm của hoạt động xuất nhập khẩu Trung Quốc nói riêng và xuất nhập khẩu quốc tế nói chung. Đồng thời Bill of Lading còn đóng vai trò then chốt trong việc xác nhận quyền sở hữu, hợp đồng vận chuyển và các điều kiện liên quan đến lô hàng. Do đó, việc hiểu rõ các chức năng của vận đơn là điều cần thiết cho các doanh nghiệp và cá nhân tham gia vào thương mại quốc tế.

Vận đơn đóng vai trò then chốt trong việc xác nhận quyền sở hữu lô hàng

Các chức năng cốt lõi của vận đơn bao gồm:

• Chứng từ sở hữu hàng hóa: Đảm bảo quyền kiểm soát hàng hóa.
• Hợp đồng vận chuyển: Ràng buộc trách nhiệm giữa các bên.
• Chứng từ thanh toán: Sử dụng trong các tranh chấp liên quan đến vận chuyển.
• Chứng từ pháp lý: Sử dụng trong các tranh chấp liên quan đến vận chuyển.
• Cơ sở xin giấy phép xuất nhập khẩu: Hỗ trợ thủ tục hải quan và hoàn thuế.

Xem thêm: Dịch vụ chuyển hàng đi Trung Quốc – Vận chuyển từ Việt Nam sang Trung Quốc

Tác dụng của vận đơn là gì?

Có thể nói, vận đơn (Bill of Lading – B/L) như “chìa khóa” mở ra cánh cửa thương mại quốc tế, đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy giao dịch xuất nhập khẩu an toàn, hiệu quả và minh bạch. Vậy tác dụng của Bill of Lading là gì?

• Chứng từ nhận hàng: Xác nhận người vận chuyển đã nhận hàng từ người gửi để vận chuyển đến người nhận.
• Chứng từ sở hữu hàng hóa: Người giữ vận đơn gốc có quyền sở hữu và kiểm soát hàng hóa.
• Chứng từ hợp đồng vận chuyển: Là bằng chứng cho hợp đồng vận chuyển giữa người gửi hàng và người vận chuyển, ghi rõ điều kiện và trách nhiệm các bên.
• Chứng từ thanh toán: Sử dụng để thanh toán trong giao dịch thương mại quốc tế thông qua ngân hàng hoặc tổ chức tài chính.
• Chứng từ bảo hiểm hàng hóa: Cung cấp thông tin cần thiết để mua bảo hiểm cho hàng hóa trong quá trình nhập hàng Trung Quốc, nội địa hoặc quốc tế và vận chuyển.
• Chứng từ pháp lý: Là tài liệu pháp lý có thể sử dụng trong các vụ kiện tụng liên quan đến hàng hóa và vận chuyển.

Bill of Lading đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy giao dịch xuất nhập khẩu an toàn

Nội dung và cơ sở pháp lý của vận đơn bao gồm những gì?

Vận đơn không chỉ đơn thuần là chứng từ giao nhận hàng hóa mà còn chứa đựng nhiều thông tin chi tiết và cơ sở pháp lý để đảm bảo tính minh bạch và an toàn trong quá trình vận chuyển Trung Quốc nói riêng và ship hàng quốc tế nói chung. 

Nội dung của vận đơn

Nội dung của vận đơn bao gồm các thông tin chi tiết liên quan đến hàng hóa, người gửi, người nhận, và điều kiện vận chuyển. Vậy nội dung cụ thể của mỗi loại vận đơn là gì?

• Thông tin người gửi hàng: Tên, địa chỉ và thông tin liên hệ của người gửi hàng.
• Thông tin người nhận hàng: Tên, địa chỉ và thông tin liên hệ của người nhận hàng.
• Thông tin về hàng hóa: Mô tả chi tiết về hàng hóa, số lượng, trọng lượng, kích thước, và giá trị của hàng hóa.
• Điều kiện vận chuyển: Thông tin về phương thức vận chuyển, lộ trình, ngày khởi hành và ngày dự kiến giao hàng.
• Cước phí vận chuyển: Số tiền cước phí phải trả và phương thức thanh toán.
• Điều khoản và điều kiện: Các điều khoản liên quan đến trách nhiệm của các bên, bảo hiểm hàng hóa, và các điều kiện khác liên quan đến vận chuyển.

Nội dung của Bill of Lading (Vận đơn)

Cơ sở pháp lý của Bill of Lading là gì?

Vận đơn được điều chỉnh bởi nhiều quy định pháp lý quốc tế và trong nước như:

• Công ước Hague và Hague-Visby: Quy định trách nhiệm và quyền lợi giữa người vận chuyển và người gửi hàng.
• Công ước Hamburg và Rotterdam: Bổ sung các điều khoản về trách nhiệm bồi thường trong vận tải hàng hóa quốc tế.
• Bộ luật Hàng hải Việt Nam: Điều chỉnh các hoạt động vận tải biển tại Việt Nam, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Những quy định này đảm bảo quyền lợi và trách nhiệm của các bên tham gia vận chuyển hàng hóa quốc tế.

Xem thêm: Nhập khẩu đường tiểu ngạch Trung Quốc là gì? Những lưu ý bạn cần biết

Cơ sở pháp lý của Bill of Lading

Các lưu ý trước khi chính thức ký kết một vận đơn cho đơn vị vận chuyển

Những lưu ý trước khi chính thức ký kết một vận đơn là gì? Trước khi chính thức ký kết một vận đơn, việc kiểm tra kỹ lưỡng và xác minh thông tin là rất quan trọng để đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan và tránh những rủi ro không đáng có. Dưới đây là các lưu ý quan trọng mà bạn cần thực hiện:

Kiểm tra form mẫu vận đơn

Đảm bảo rằng form mẫu vận đơn bạn sử dụng là chính xác và phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế, cũng như các yêu cầu trong thủ tục xuất khẩu hàng Trung Quốc hoặc quốc tế. Form cần đầy đủ các trường thông tin cần thiết và tuân thủ quy định của cơ quan quản lý.

Kiểm tra form mẫu của Bill of Lading

Xác minh chi tiết địa điểm

Xác minh chính xác các địa điểm như nơi nhận hàng, nơi giao hàng, cảng xếp và dỡ hàng để đảm bảo thông tin trên vận đơn rõ ràng. Hiểu đúng Bill of Lading là gì sẽ giúp tránh nhầm lẫn và chậm trễ trong vận chuyển.

Xác minh chi tiết hàng hóa

Kiểm tra kỹ lưỡng thông tin về hàng hóa trên vận đơn là gì, bao gồm số lượng, trọng lượng, kích thước, loại hàng và giá trị. Đặc biệt, khi nhập hàng Quảng Châu, việc đảm bảo thông tin chính xác trên vận đơn sẽ giúp tránh các tranh chấp về sau.

Xác minh chi tiết hàng hóa

Đảm bảo rằng hàng hóa được nhận cho lô hàng hoặc vận chuyển trên tàu

Xác nhận rằng hàng hóa đã được nhận bởi đơn vị vận chuyển và sẵn sàng cho lô hàng hoặc đã được xếp lên tàu. Điều này đảm bảo rằng trách nhiệm của người gửi hàng đã hoàn thành và hàng hóa đang trên đường tới đích.

Bill of Lading không bao gồm các điều khoản thương mại

Đảm bảo vận đơn không chứa các điều khoản thương mại như giá cả hoặc các điều khoản thanh toán. Bill of Lading nên tập trung vào thông tin vận chuyển và giao nhận hàng hóa, các điều khoản thương mại nên được ghi trong hợp đồng riêng biệt.

Bill of Lading (Vận đơn) không chứa các điều khoản thương mại

Hóa đơn vận đơn gốc phải được phát hành đúng số và được đánh dấu tương thích

Đảm bảo rằng vận đơn gốc được phát hành đúng số lượng cần thiết và có dấu hiệu nhận biết rõ ràng. Điều này đặc biệt quan trọng khi nhập sỉ hàng nội địa Trung, giúp xác định tính hợp lệ của vận đơn và tránh sai sót hoặc mất mát.

Có được chuyển nhượng vận đơn hay không?                         

Việc chuyển nhượng vận đơn là một yếu tố quan trọng trong thương mại quốc tế, cho phép các bên linh hoạt trong giao dịch và quản lý hàng hóa. Tuy nhiên, để hiểu rõ Bill of Lading là gì và khả năng chuyển nhượng, cần xác định loại vận đơn sử dụng. Dưới đây là những điểm cần lưu ý về khả năng chuyển nhượng vận đơn:

Vận đơn ghi rõ tên người nhận (Straight B/L)

• Không chuyển nhượng: Vận đơn đích danh ghi rõ tên người nhận và không thể chuyển cho bên thứ ba.
• Tính an toàn cao: Chỉ người được ghi tên mới có quyền nhận hàng, giảm rủi ro về quyền sở hữu.

Vận đơn theo lệnh (Order B/L)

• Có thể chuyển nhượng: Vận đơn theo lệnh cho phép chuyển nhượng bằng cách ký hậu (endorsement). Người giữ vận đơn có thể chuyển nhượng quyền sở hữu cho người khác thông qua việc ký tên phía sau vận đơn.
• Tính linh hoạt cao: Vận đơn này cho phép linh hoạt trong việc thay đổi người nhận hàng và là lựa chọn phổ biến trong các giao dịch thương mại quốc tế.

Vận đơn theo lệnh cho phép chuyển nhượng bằng cách ký hậu

Vận đơn vô danh (Bearer B/L)

Vận đơn vô danh cho phép chuyển nhượng linh hoạt và thuận tiện trong giao dịch. Các đặc điểm chính bao gồm:

• Chuyển nhượng tự do: Không ghi tên người nhận, bất kỳ ai cầm vận đơn đều có quyền nhận hàng mà không cần ký hậu.
• Dễ dàng quản lý: Khả năng chuyển nhượng tự do giúp đơn giản hóa việc giao dịch và quản lý hàng hóa.

Khả năng chuyển nhượng của vận đơn tùy thuộc vào từng loại, lựa chọn phù hợp giúp tối ưu vận chuyển và bảo vệ quyền lợi các bên.

Bill of Lading vô danh là loại vận đơn không ghi tên người nhận hàng

Trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, vận đơn đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và vận chuyển Trung Việt cũng như hàng hóa quốc tế.. Do đó, việc hiểu rõ về các loại Bill of Lading là gì, vận đơn do ai phát hành. số vận đơn xem ở đâu và các quy định liên quan đến chúng là yếu tố then chốt để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quá trình giao dịch. Nếu bạn đang tìm kiếm dịch vụ nhập khẩu Trung Quốc chính ngạch đáng tin cậy, hãy liên hệ với Yến China. Chúng tôi cam kết mang đến giải pháp toàn diện và hiệu quả, giúp bạn dễ dàng tiếp cận và vận chuyển hàng hóa từ Trung Quốc một cách an toàn và nhanh chóng. LIÊN HỆ NGAY với Yến China để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất cho nhu cầu nhập khẩu của bạn.

Liên hệ ngay với Yến China để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất